استرپتوکیناز یک داروی فیبرینولیتیک یا خرد کننده لخته می باشد که یکی از مهمترین کاربردهای آن در سکته حاد قلبی می باشد. این دارو با خرد کردن لخته و باز کردن شریان کرونری، جریان خون میوکارد را مجددا برقرار می کند (reperfusion). بدین ترتیب اندازه سکته (نکروز) را کاهش داده که در نهایت منجر به حفظ عملکرد بطنی می شود.
تزریق فیبرینولیتیک مثل استرپتوکیناز در انفارکتوس میوکارد در یک ساعت اول مؤثرتر است. مکانیسم خرد کنندگی لخته توسط این دارو اختصاصی قلب نبوده و تمامی لخته های بدن را تحت تاثیر قرار داده می تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
شرایط مصرف دارو: ·
درد قفسه سینه ای که بیش از 20 دقیقه طول بکشد و با تزریق نیتروگلیسرین تسکین نیابد. ·
بالا رفتن قطعه ST حداقل در دو لید قلبی مربوط به هم · کمتر از 6 ساعت از شروع درد قفسه سینه گذشته باشد.
شرایط عدم مصرف دارو: ·
خونریزی فعال
اختلال خونریزی دهنده شناخته شده
سابقه سکته مغزی از نوع خونریزی دهنده در 6 ماه گذشته
سابقه ناهنجاری عروقی داخل مغز ·
تروما یا جراحی اخیر ·
سابقه آلرژی به استرپتوکیناز یا تزریق قبلی در 6 ماه اخیر
هیپرتانسیون کنترل نشده
حاملگی
احیاء قلبی ریوی طولانی
مراقبت های پرستاری در تزریق استرپتوکیناز:
1. باز کردن دو راه وریدی قبل از تزریق، یکی برای استرپتوکیناز و دیگری برای تزریق هر داروی دیگر 2. کنترل علایم حیاتی پایه و مانیتورینگ ریتم قلبی 3. این دارو به صورت ویال های حاوی پودر به میزان 750000 واحد می باشد. دوز دارو در سکته قلبی یک میلیون و پانصد هزار واحد (دو ویال) بوده که باید با 100 سی سی نرمال سالین یا دکستروز 5 درصد رقیق شود. دارو باید حداکثر در 60 دقیقه تزریق شود. 4. جراحات پوستی در طی رگ گیری باید به حداقل ممکن برسد. هرگونه تزریق عضلانی در بیماران ممنوع است. 5. گرفتن فشار خون به شیوه NIBP را محدود کنید. 6. در طی تزریق دارو مراقب افت فشار خون و بروز آریتمی های قلبی باشید.
7. علائم اثربخشی دارو را کنترل کنید این علائم شامل
a) کاهش درد قفسه سینه و کاهش ارتفاع قطعه ST می باشد. b) انقباضات زوردرس بطنی یا ریتم غیر حمله ای ایدیوونتریکولار تسریع شده c) افزایش سریع CK-MB به حداکثر سطح سرمی 8. مراقب بروز خونریزی در تمام قسمت های بدن باشید.
علائم زیر در تشخیص خونریزی کمک کننده است: افت فشار خون، افزایش ضربان قلب، کاهش هماتوکریت و هموگلوبین، ترواش و ترشح ازمحل کاتتر ها و یا محل زخم ها، درد پشت، ضعف عضلات، کاهش سطح هوشیاری و سردرد. 9. گرفتن نوار قلبی برای بررسی اثربخشی این دارو 90 دقیقه بعد از اتمام تزریق توصیه می شود.
مراقبت بروز عوارض استرپتوکیناز باشید. این عوارض شامل: ادم حاد ریه غیر قلبی، کاهش فشار خون، خونریزی، واکنشهای آلرژیک، دیس ریتمی های قلبی، تهوع، استفراغ و اسهال و تب و لرز